De olieprijzen gingen maandag verder omhoog na de sterke opmars op vrijdag. De aanvallen die Israël en Iran in het afgelopen weekend op elkaar hebben uitgevoerd, voedden de angst voor een breder conflict in de regio die goed is voor een derde van de wereldwijde productie van ruwe olie.

De prijs van een vat Amerikaanse olie noteerde 1,1 procent hoger op bijna 74 dollar. Een vat Brentolie, de olie uit onder meer het Midden-Oosten en de Noordzee, werd 0,9 procent duurder op bijna 75 dollar. Vrijdag werd olie al rond de 8 procent duurder na de verrassingsaanval van Israël op militaire en nucleaire faciliteiten in Iran.

De situatie op de oliemarkt lijkt wel wat te stabiliseren na de eerste schrikreactie op de Israëlische aanval. De Iraanse olie-export is nog niet geraakt door de aanvallen. Handelaren houden de situatie scherp in de gaten. Ze vrezen vooral dat Iran de Straat van Hormuz, een belangrijke vaarroute voor gas en olie, afsluit. Als dat werkelijk gebeurt zullen de olieprijzen flink stijgen en gaan consumenten ook meer betalen aan de pomp.

De prijs van goud, dat in onrustige tijden als een veilige belegging wordt gezien, liep in de afgelopen dagen op tot het hoogste niveau in twee maanden. Maandagochtend daalde de prijs van een troy ounce goud (31,1 gram) licht met 0,3 procent tot ongeveer 3443 dollar.

Beurzen kalmeren na koersverliezen

Ook aandelenbeleggers lijken te zijn bekomen van de ergste schrik. De Aziatische beurzen lieten maandag weer winsten zien.Ook de Europese beurzen krabbelden maandag op, na de koersverliezen van vrijdag.

Beleggers bleven wel voorzichtig door de aanhoudende aanvallen tussen Israël en Iran en de vrees voor een escalatie van het conflict in het Midden-Oosten. Naast de geopolitieke spanningen letten beleggers ook op de centrale banken. In Japan, de Verenigde Staten, China, het Verenigd Koninkrijk, Zweden, Turkije en Noorwegen vergaderen de centrale bankiers later deze week over hun rentetarieven.

In de VS, de grootste economie ter wereld, zal de Federal Reserve de rente naar verwachting onveranderd laten ondanks de herhaaldelijke oproep van president Donald Trump aan Fed-voorzitter Jerome Powell om de leenkosten flink te verlagen. De Amerikaanse centrale bank begint dinsdag aan zijn tweedaagse rentevergadering.

De AEX-index op het Damrak noteerde in de ochtendhandel vrijwel onveranderd op 922,20 punten. De MidKap klom 0,1 procent tot 887,10 punten. De beurzen in Frankfurt, Londen en Parijs wonnen tot 0,4 procent.

Staalconcern ArcelorMittal was de sterkste stijger in de AEX, met een winst van 2,6 procent. Olie- en gasconcern Shell bleef profiteren van de hogere olieprijzen door het conflict in het Midden-Oosten en won 1,1 procent. Verzekeraar Aegon (min 2,6 procent) noteerde ex-dividend. Dat betekent dat het aandeel geen recht meer geeft op het dividend over de afgelopen periode, wat vaak voor koersdruk zorgt.

Besi (min 1,1 procent) viel terug. Deutsche Bank verhoogde het koersdoel voor het chipbedrijf en handhaafde het koopadvies. Besi wist eind vorige week flink te stijgen na een verhoging van zijn omzet- en margeverwachtingen.

In de MidKap ging Air France-KLM (min 1,9 procent) verder omlaag. De luchtvaartcombinatie zakte vrijdag al bijna 5 procent door de geopolitieke spanningen en de stijgende olieprijs.

Kering won 7 procent in Parijs en Renault zakte 5 procent. Volgens Franse media maakt topman Luca de Meo van autoconcern Renault een overstap naar luxebedrijf Kering, bekend van modemerken als Gucci en Yves Saint Laurent.

Grote Iraanse luchtaanval op Israël

Iran heeft in de nacht van zondag op maandag een nieuwe raketaanval op Israël uitgevoerd, meldde onder meer het Israëlische leger. In Jeruzalem, Tel Aviv en Haifa werden explosies gemeld. Er vielen zeker vijf doden, meldt de ambulancedienst Magen David Adom (MDA).

In Tel Aviv richtten raketinslagen schade aan, aldus de politie. Hulpdiensten reageerden op meldingen van ballistische raketten op meerdere locaties in centraal Israël.

Volgens MDA zijn 87 gewonden overgebracht naar ziekenhuizen vanaf vier verschillende locaties. Later is dit aantal bijgesteld naar 92. De Iraanse Revolutionaire Garde claimt een nieuwe methode te hebben gebruikt om de Israëlische luchtverdediging te omzeilen.

Op videobeelden is te zien hoe het afweersysteem Iron Dome meerdere Iraanse projectielen boven Tel Aviv onderschepte.

In Haifa werden eveneens raketinslagen gemeld. Volgens het Britse maritieme veiligheidsbedrijf Ambrey brak brand uit bij een elektriciteitscentrale nabij de haven. Het bedrijf zegt videobeelden te hebben geverifieerd van twee hypersonische raketten die insloegen. Haifa is strategisch belangrijk: de stad heeft een olieraffinaderij, een belangrijke zeehaven en een marinebasis. Internationale media kregen van de politie geen toestemming om opnames te maken van de schade, meldt The Times of Israel.

Kort na de oproep om schuilkelders op te zoeken, kregen inwoners toestemming om deze weer te verlaten. Volgens de Israëlische nieuwszender C14 zijn bij de aanval zeker honderd raketten afgevuurd. Het totale dodental in Israël sinds vrijdag staat inmiddels op achttien.

In Iran vielen volgens het Iraanse ministerie van Volksgezondheid tot dusver 224 doden. Het gaat volgens een woordvoerder vooral om burgers.

Israël zegt ook nieuwe aanvallen op Iran te hebben uitgevoerd. De Israëlische krijgsmacht meldt dat in hoofdstad Teheran "commandocentra van de Quds-brigade van de Revolutionaire Garde en het Iraanse leger" zijn bestookt.

Israëlische minister: inwoners Teheran gaan prijs betalen

De Israëlische minister van Defensie heeft maandagochtend gewaarschuwd dat inwoners van de Iraanse hoofdstad Teheran de "prijs gaan betalen" voor Iraanse aanvallen op Israëlische burgers. Dat gaat ook "spoedig" gebeuren, schreef minister Israel Katz op sociale media. Katz stelde dat de "dictator uit Teheran is veranderd in een laffe moordenaar" die "doelbewust op Israëlische burgers schiet".

Katz verweet de Iraniërs burgerdoelen te bestoken om Israël onder druk te zetten om de aanvallen op doelen in Iran te staken.

Staatsmedia in Iran hebben maandag gemeld dat een Israëlier is opgehangen die werd beticht van spionage voor Israël. Esmail Fekri zat sinds 2023 vast.

Fekri was opgepakt omdat hij voor de Israëlische buitenlandse inlichtingendienst Mossad zou werken, melden staatspersbureau Fars en een nieuwssite van de Iraanse justitie. Hij werd veroordeeld en zat al enige tijd in de dodencel.

De afgelopen weken executeerde Iran al twee keer eerder een vermeende Israëlische spion. Israël opende vorige week de aanval op Iran en sindsdien beschieten de beide aartsvijanden elkaar over en weer. Bij de aanvallen van Israël zou de Mossad een belangrijke rol spelen. Israëlische agenten verborgen bijvoorbeeld drones in Iran om die bij de aanvallen te kunnen inzetten.

LEES OOK: Aanval Iran op Israël: ‘Gros 300 Iraanse drones en raketten onderschept’ – VS werken niet mee aan tegenoffensief van Israël